کاربرد اتاق تمیز در صنعت داروسازی و تولید فرآورده بیولوژیک

فصل1 ذرات و آلودگی 1
1-1 ذره 3
2-1 اندازه‌گیری ابعاد ذره 3
3-1 دستگاه ذره شمار 4
4-1 هوای اتمسفری 6
5-1 ذرات غبار اتمسفری 6
6-1 اندازه ذرات موجود در هوا 7
7-1 تراکم و میزان غبار موجود در هوا 7
8-1 آلودگی 8
9-1 منابع آلودگی هوا 8
10-1 چگونگی انتقال آلوده‌کننده‌ها 12
11-1 الزامات تمیزی 13
12-1 میکروارگانیسم‌ها 15
13- 1 رشد میکروارگانیسم‌ها 16
14-1 کنترل میکروارگانیسم‌ها 18
15-1 کنترل آلودگی 20
16-1 فیلتراسیون هوا و اهمیت آن در طراحی اتاق‌های تمیز 21

فصل 2 تاریخچه و استانداردهای اتاق تمیز 23
1-2 تاریخچه اتاق تمیز 25
2-2 تاریخچه اتاق تمیز در ایران 27
3-2 کاربرد‌های اتاق تمیز 28
4-2 اتاق تمیز چیست؟ 29
5-2 استانداردهای اتاق تمیز 30
6-2 مقایسه استانداردهای مختلف اتاق تمیز 31
7-2 استاندارد فدرال 209 نسخه‌های A تا D) 32
8-2 استاندارد فدرال E209 34
9-2 استاندارد ISO 14644-1 34
10-2 استاندارد ISO 14698 38
11-2 استاندارد 5295 بریتانیا (BS 5295) 38
12-2 استانداردهای دیگر 38

فصل 3 تهویه مطبوع در اتاق تمیز 41
1-3 نقش سیستم تهویه در اتاق‌های تمیز 43
1-1-3 سیستم سرمایش (چیلر) 44
2-1-3 سیستم گرمایش 44
3-1-3 سیستم تنظیم رطوبت 44
4-1-3 سیستم هواساز (هوا‌رسان) 45
5-1-3 سیستم فیلتراسیون 45
6-1-3 سیستم کانال‌کشی 45
7-1-3 لوله‌‌کشی 46
2-3 سیستم جا به‌جایی هوا 46
1-2-3 تعویض هوا 47
2-2-3 فشار مثبت 48
3-2-3 هوای تازه 48
4-2-3 فیلتر 48
5-2-3 هواساز (هوا‌رسان) 49
6-2-3 کانال‌کشی 49
7-2-3 دریچه‌های ورودی و خروجی 50
8-2-3 عوامل دیگر 50

فصل 4 فیلتر‌ها و فشار هوا و مشخصات تأسیسات مکانیکی در اتاق تمیز 51
1-4 فیلترهای هوا چرا؟ 53
2-4 فیلتر‌های هوا 54
3-4 انواع فیلتر‌های هوا در فضاهای تولید فرآورده‌های استریل 55
1-3-4 فیلتر‌های نهایی (میکرونی) یا هپا 55
2-3-4 فیلتر‌های میانی 58
3-3-4 فیلتر‌های اولیه 59
4-4 ایجاد فشار مثبت یا منفی هوا و کنترل آن 61
1-4-4 تأمین فشار هوا 62
2-4-4 تنظیم و کنترل فشار مثبت یا منفی 63
5-4 نحوه توزیع و الگوهای حرکت هوا در فضاهای تمیز 63
6-4 مسئله صوت یا آوا 65
7-4 دریچه‌های رفت و برگشت 66
8-4 کانال‌کشی و عایق‌کاری 68
1- 8-4 کانال‌کشی 68
2-8-4 عایق‌کاری 71
9-4 هوا‌ساز‌ها و فن‌های برگشت هوا 72
10-4 مشخصات هواساز اتاق تمیز 73
11-4 درزبندی‌ها- هوابندی‌ها 79
12-4 سیستم کنترل‌های خودکار در تهویه فضاهای تمیز 80
13-4 نکات مفید در مورد راه‌اندازی سیستم تهویه فضاهای تمیز 81

فصل 5 فیلترهای بازده بالا 87
1- 5 انواع فیلترهای هوا 89
2- 5 فیلترهای هپا 90
3- 5 کاربرد فیلتر هپا 91
4- 5 فیلترهای مافوق 92
5- 5 راه‌های کاهش میکروارگانیسم‌های موجود در هوا 93
6- 5 کاربرد فیلترهای هوا و چگونگی انتخاب آنها 93
آیا فیلتراسیون هوا واقعاً ضروری است؟ 93
7- 5 مکانیسم پارتیکل‌زدایی فیلترها 95
8- 5 فیلتراسیون هوا با فیلترهای با بازده بالا 98
9- 5 ساختمان فیلترهای بازده بالا (فیلترهای هپا) 98
10-5 استانداردها و روش‌های آزمایش فیلترها 102
11- 5 بسته‌بندی و حمل و نقل فیلتر هپا 106
12- 5 بازبینی فیلتر هپا 107
13- 5 انبار کردن و نگهداری فیلتر هپا 107
14- 5 نصب فیلتر هپا 108
15- 5 تعویض فیلتر هپا 108
16- 5 شراِیط ایجاد خرابی فیلتر هپا 109

فصل 6 معماری فضاهای تمیز 111
1-6 ملاحظات معماری و سازه در ساخت فضاهای تمیز 113
2-6 استقرار ساختمان‌ها 114
3-6 انبار‌ها و مشخصات آنها 115
4-6 اتاق‌های تمیز برای تولید فرآورده‌های استریل 117
5-6 مصالح ساختمانی 119
1- 5-6 کف 122
2- 5-6 کفشور 123
3- 5-6 سرویس‌های بهداشتی 124
4- 5-6 دیوار 126
5-5 -6 سقف 128
6- 5-6 ملاحظات مهم در ساخت سقف‌های کاذب 129
7- 5-6 درها و پنجره‌ها 132
8- 5-6 ملاحظات مهم در مورد درها 133
9- 5-6 ملاحظات مهم در مورد پنجره‌ها 133
10-5-6 تقاطع‌ها (گوشه‌ها) 134
6-6 صداگیر 135

فصل 7 اجزاء و انواع اتاق تمیز 135
1-7 اجزای یک اتاق تمیز 139
1-1-7 هوابند 139
2-1-7 دوش هوا 139
3-1-7 رختکن 140
4-1-7 سد کفش 141
5-1-7 زیر‌پایی 141
6-1-7 جعبه عبور 142
7-1-7 گیشه 143
8-1-7 خروج اضطراری: 143
9-1-7 دستشویی و حمام 144
2-7 انواع اتاق تمیز 144
1-2-7 اتاق‌های تمیز مرسوم 144
2-2-7 اتاق‌های تمیز با جریان هوای یکنواخت 147
3-2-7 اتاق‌های تمیز با جریان هوای مخلوط 149
4-2-7 ایزولاتور یا محیط کوچک 149
3-7 حفاظت از آلودگی 151
4-7 فضاهای حفاظت شده و کابینت‌های ایمنی 152
5-7 تأمین مایعات و گازها برای استفاده در اتاق‌های تمیز 154
فصل 8 طراحی اتاق تمیز در مراکز ساخت دارو و فرآورده‌های بیولوژیک 155
1- 8 انواع فرایندهای دارویی و فرآورده‌های بیولوژیک 157
1-1-8 فرآورده‌های تزریقی 157
2-1-‌ ‌8‌‌‌ فرآورده‌های سطحی 158
3-1-‌ 8 فرآورده‌های دهانی 159
2-8 اهداف طراحی اتاق تمیز 159
3- 8 روش طراحی اتاق تمیز 160
4- 8 تفکیک و جداسازی قسمت‌ها و فرآیند‌های کاری 160
1-4- 8 تفکیک و جداسازی اولیه 161
2-4- 8 تفکیک و جداسازی ثانویه 161
5- 8 ملاحظات در مورد عملیات چند فرآورده‌ای 163
6-8 طرح اولیه مجموعه‌های اتاق تمیز 163
7-8 تمیزی محیطی 166
8- 8 تولید و انتشار آلودگی 166
9- 8 ورود ذرات به سیستم‌های فیلتر هپای ناقص 167
10- 8 حذف آلودگی در اتاق تمیز از طریق جابه‌جایی یا تهویه رقیق‌کننده 167
11-8 ایزولاتور و شیوه‌های تفکیک 171
12-8 کنترل درجه حرارت و رطوبت 172
13-8 تأسیسات برق‌رسانی و روشنایی 172

فصل 9 کابینت‌های ایمنی بیولوژیک 175
1-9 کابینت‌های ایمنی بیولوژیک یا BSCs 177
2-9 کابینت‌های ایمنی بیولوژیک کلاس یک 178
3-9 کابینت‌های ایمنی بیولوژیک کلاس دو 179
1-3-9 کابینت‌های ایمنی بیولوژیک کلاس دو تیپ A1 181
2-3-9 کابینت‌های ایمنی بیولوژیک کلاس دو تیپ A2 ،B1 و B2 183
4-9 کابینت‌های ایمنی بیولوژیک کلاس سه 183
5-9 راهنمای استفاده از کابینت‌های ایمنی بیولوژیک 184
6-9 قرار دادن مواد در کابینت‌های ایمنی بیولوژیک 185
7-9 بهره‌برداری و نگهداری 186
8-9 اشعه ماوراء بنفش 187
9-9 شعله باز 189
10-9 زوائد و پسماند 190
11-9 تصدیق و گواهی 190
12-9 نظافت و ضدعفونی 190
13-9 مشخصات مصالح کابینت‌های ایمنی بیولوژیک 191
14-9 الزامات طراحی و ساختمان کابینت‌های ایمنی بیولوژیک 193

فصل 10 لباس در اتاق تمیز 195
1-10 لباس در اتاق تمیز 197
2-10 انتخاب جنس لباس 201
3-10 انواع جنس لباس 201
1-3-10 نایلون 202
2-3-10 داکرون 202
4-10 راحتی لباس 203
5-10 الزامات طراحی لباس اتاق تمیز 203
6-10 رنگ لباس 204
7-10 شستشوی لباس 205
8-10 سنجش آلودگی لباس 206
9-10 مقررات GMP در استفاده از لباس در اتاق تمیز 206
10-10 لباس و لوازم شخصی 207
11-10 آماده کردن لباس و تعداد دفعات تعویض 208
12-10 عوامل خطر مرتبط با لباس اتاق تمیز 209

فصل 11 مقررات تمیزی و حفاظت در مراکز تولید فرآورده‌های دارویی و بیولوژیک 211
1- 11 مفاهیم و فلسفه مقررات تولید داروها و فرآورده‌های بیولوژیک 212
1-1-11 الزامات تولید 212
2-1-11 مراحل بحرانی و حساس 212
3-1-11 حفاظت فرآورده 213
4-1-11 آلودگی عرضی و پی آمدهای فرآورده‌های توکسیک 214
5-1-11 قسمت ساخت آسپتیک 215
6-1-11 طراحی یکپارچه تأسیسات و تسهیلات 216
2-11 تقسیم‌بندی میکروارگانیسم‌ها از نظر امکان ایجاد خطر 21
3-11 آزمایشگاه ایمنی زیستی سطح یک 219
4-11 نحوه عمل در آزمایشگاه‌های ایمنی زیستی سطح یک 220
5-11 آزمایشگاه ایمنی زیستی سطح دو 221
6-11 نحوه عمل در آزمایشگاه‌های ایمنی زیستی سطح دو 223
7-11 آزمایشگاه ایمنی زیستی سطح سه 223
8-11 نحوه عمل در آزمایشگاه‌های ایمنی زیستی سطح سه 225
9-11 آزمایشگاه ایمنی زیستی سطح چهار 225
10-11 بهداشت کارکنان و وظایف شخصی 229
11-11 نکات روانی قابل توجه در استفاده از اتاق تمیز 232
12-11 مقررات عملی پرسنل 233
13-11 آلودگی در اتاق تمیز 233
14-11 شاخص آلودگی آستین 234
15-11 رعایت اصول بهداشت 234

فصل 12 معتبر‌سازی اتاق تمیز 237
1-12 مقدمه 239
2-12 روش‌های مورد استفاده برای رساندن یک اتاق تمیز به مرحله معتبر‌سازی 239
3-12 پلان معتبرسازی مادر یا VMP 240
4-12 ارزیابی (تأیید صحت) طراحی یا DQ 241
5-12 تأیید صحت طراحی معماری نازک کاری اتاق تمیز 243
6-12 ارزیابی (تأیید صحت) طراحی دستگاه تهویه 244
7-12 ارزیابی (تأیید صحت) فرآیند ساخت اتاق تمیز یا CQ 245
8-12 آماده‌سازی و شروع به کار 245
9-12 جنبه‌های آماده سازی 246
10-12 ارزیابی (تأیید صحت) نصب یا IQ 247
11-12 ارزیابی (تأیید صحت) کارآیی یاPQ 249
12-12 ارزیابی (تأیید صحت) عملکرد یا OQ 250
تعاریف 252
وضعیت‌های مجموعه تمیز 252
درجات اتاق‌های تمیز 252